સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની જન્મજયંતિ દર વર્ષે 31 ઓક્ટોબરે ઉજવવામાં આવે છે. સરદાર પટેલનો જન્મ 31 ઓક્ટોબર 1875ના રોજ ગુજરાતના નડિયાદમાં થયો હતો. તેઓ ભારતના એક પ્રખર સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને દેશના પ્રથમ ઉપપ્રધાન અને ગૃહમંત્રી રહ્યા હતા. તેઓને લોહપુરુષ અથવા ભારતના લોહ પુરુષ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
તેમની અગત્યની યોગદાનમાં 562 દેશી રિયાસતોને ભારત સાથે એકીકૃત કરવા માટેની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા છે. સરદાર પટેલની યાદમાં 2014 થી 31 ઓક્ટોબર રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ જેઓને ભારતના લોખડી પુરુષ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે તેમનો જન્મ 31 ઓક્ટોબર 1875ના રોજ નડિયાદ ગુજરાતના એક નાના ગામમાં થયો હતો. તેમના પિતા ઝાવેરભાઈ પટેલ અને માતા લાડબાઈ પટેલ સામાન્ય ખેડૂત પરિવારમાંથી હતા. બાળપણથી જ સરદાર પટેલે પોતાની ખૂબ જ મજબૂત અને આક્રમક ચરિત્રનું પ્રદર્શન કર્યું હતું.
પેટેલ ખૂબ જ સમજદાર અને આત્મવિશ્વાસી હતા પરંતુ અભ્યાસની શરૂઆતમાં ખૂબ જ ઉત્સુક ન હતા. તેઓ પોતાના ગામના શાળામાં જ ગયા પરંતુ બહુ મોટું શિક્ષણ ન લેવાના હોવા છતાં, તેમના શરારતભર્યા વ્યક્તિત્વ અને આત્મવિશ્વાસે તેમના શિક્ષકોને પ્રભાવિત કર્યું. નાના વયમાં જ તેમણે બહાદુરી અને દ્રઢતા દર્શાવવાનું શરૂ કર્યું જે આગળ જઈને તેમના રાજકીય જીવનના મુખ્ય લક્ષણો બન્યાં.
એક પ્રસંગમાં તેઓ શરદી-થંદીથી પીડાતા હોવા છતાં કબજિયાતની સારવારના ભાગરૂપે ગરમ લોહતી લોખંડનો ટુકડો છતી પર મુકાવા માટે તૈયાર હતા. આ ઘટના તેમના ધૈર્ય અને સહનશક્તિનું ઉદાહરણ છે.
તેમના આગળ વધતા દિવસોમાં સરદાર પટેલે એક મોટું નામ બનાવ્યું પરંતુ તેમની બાળપણની આ સાવ કઠિન પરિસ્થિતિઓએ જ તેમની નેતૃત્વ ક્ષમતા અને લોખંડ જેવી મજબૂત છબીનું નિર્માણ કર્યું.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે ;પોતાના શિક્ષણની શરૂઆત ગુજરાતમાં હાઈસ્કૂલ સુધી કરી હતી. ત્યારબાદ તેઓએ 1897માં મેટ્રિક પાસ કરી. તેમની વકીલાતની ઈચ્છા હોવાથી 1910માં તેઓ વકીલાતના અભ્યાસ માટે લંડન ગયા. લંડનમાં મિડલ ટેમ્પલ કોર્ટમાં અભ્યાસ કર્યા અને 1913માં કાયદાની પરીક્ષા પાસ કરીને બેરિસ્ટર તરીકે સન્માન પ્રાપ્ત કર્યું.
તેઓએ એમની કારકિર્દી વકીલ તરીકે શરૂ કરી; અને ત્યારબાદ ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં પ્રવેશ કર્યો જેમાં તેઓ મહાન નેતા તરીકે પ્રસ્થાપિત થયા.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ જેઓને લોખંડી પુરુશ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.ભારતના રાજકીય નેતા અને સ્વતંત્રતાસંગ્રામના મહાન યુદ્ધવીર હતા. તેઓની નિડરતા અને અડગ સણકાવટ ભારતના રાજકીય અને સામાજિક બદલાવમાં મહત્ત્વપૂર્ણ હતી.
1. બારડોલી સત્યાગ્રહ: 1928માં સરદાર પટેલે બારડોલી સત્યાગ્રહનું નેતૃત્વ કર્યું જ્યાં ખેડૂતો પર ભારતી કરવેરાનો વિરોધ થયો હતો. જ્યારે બ્રિટિશ સરકારે ખેડૂતોની મિલકત જપ્ત કરવાની ધમકી આપી ત્યારે પણ સરદાર પટેલ દ્રઢતાપૂર્વક ખેડૂતોની સાથે ઉભા રહ્યાં. આ જીતે તેમને સરદાર નું બિરુદ આપ્યું.
2. વિભાજન પછીની સ્થિતિ: 1947માં ભારતના વિભાજન પછીના તંગ સમયમાં સરદાર પટેલે દેશના એકીકરણમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી. તેમણે 562થી વધુ રાજવાડાઓને ભારત સાથે જોડાવા માટે મજબૂર કર્યા જે એક અદ્વિતીય રાજકીય નાઈટ્રિશન અને નિડરતાનો દાખલો છે.
3. નિડર નેતૃત્વ: સરદાર પટેલના અંદરના આત્મવિશ્વાસ અને અખંડ નિડરતાએ તેમને બ્રિટિશ સામેના અનેક આંદોલનોમાં આગળ રાખ્યા. તેમનું માનવું હતું કે દેશને સ્વતંત્ર કરવો અને વિખરાયેલ રાજ્યોને જોડવો અત્યંત જરૂરી છે.સરદાર પટેલના આ કાર્યો તેમને ભારતના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત અને નિડર નેતાઓમાં સ્થાન આપે છે.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને લોખંડી પુરુષ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેમણે ભારતના સ્વતંત્રતા આંદોલન અને આઝાદી પછી દેશને એકતા અને અખંડિતતા માટે મહાન ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમણે 500 થી વધુ રજવાડાઓને ભારત સાથે જોડવામાં અને દેશને રાજકીય રીતે એકતા અપાવવામાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું. આ માટેની તેમના પ્રતિબદ્ધતા અડગ મનોબળ અને કડક નિર્ણયો લીધા માટે તેમને લોખંડી પુરુષ તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ ભારતના પ્રથમ ઉપપ્રધાન (Deputy Prime Minister) અને પ્રથમ ગૃહમંત્રી (Home Minister) બન્યા હતા.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને સરદાર નું બિરુદ બારડોલી સત્યાગ્રહની સફળતા બાદ મળ્યું. 1928માં બારડોલી (ગુજરાત) માં ખેડૂત આંદોલન ચાલી રહ્યું હતું જ્યાં વલ્લભભાઈ પટેલના નેતૃત્વમાં ખેડૂતોએ કરમાં થયેલા ભારે વધારો સામે આંદોલન કર્યું. આ આંદોલનને સફળતાપૂર્વક દબાવી પાડવા માટે તેમની કુશળતા અને નેતૃત્વને માન આપતા બારડોલી ગ્રામના ખેડૂતો દ્વારા તેમને સરદાર ની ઉપાધિ આપવામાં આવી.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલનો જીવન અને દેશ માટેનો યોગદાન ખુબ મહત્ત્વપૂર્ણ અને પ્રેરણાદાયક છે. સરદાર પટેલનો જન્મ 31 ઓક્ટોબર 1875ના રોજ ગુજરાતના નડિયાદ ગામે થયો હતો. તેઓ ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામના શ્રેષ્ઠ નેતાઓમાંના એક હતા.
તેમણે વ્યાવસાયિક જીવનની શરૂઆત વકીલ તરીકે કરી પરંતુ તેમના જીવનમાં મોટું ફેરફાર ત્યારે આવ્યો જ્યારે તેઓ મહાત્મા ગાંધીના અસહકાર આંદોલનથી પ્રભાવિત થયા અને સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં જોડાયા.
સરદાર પટેલનો દેશ માટેનો યોગદાન
1. ભારતનું એકીકરણ: સરદાર પટેલે ભારતના રાજવડા રાજ્યઓના એકીકરણમાં અભૂતપૂર્વ કાર્ય કર્યું. તેઓએ 560થી વધુ રાજ્યોને ભારત સાથે જોડાવાના પ્રયાસોમાં સફળતા પ્રાપ્ત કરી જેને કારણે તેમને લોખંડના પુરુષ અને ભારતના બિસ્માર્ક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
2. બારડોલી સત્યાગ્રહ: 1928માં બારડોલી ગામમાં ખેડુતોને વધુ કર ભરવા માટે બળવાતને કારણે તેમણે બારડોલી સત્યાગ્રહનું નેતૃત્વ કર્યું. આ આંદોલનને કારણે તેઓ સરદાર તરીકે ઓળખાયા.
3. દેશની એકતા અને સંવિધાન: સ્વતંત્રતા પછી સરદાર પટેલે દેશની આંતરિક સુરક્ષા શાંતિ અને એકતા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લીધા. તેમની નેતૃત્વ ક્ષમતા અને કારગર વહીવટની શક્તિને કારણે તેઓ દેશના પ્રથમ ગૃહમંત્રી અને ઉપપ્રધાન મંત્રી બન્યા.
4. લોખંડનો માણસ: તેમના મજબૂત અને અવિરત નેતૃત્વના કારણે તેઓને આયર્ન મેન ઓફ ઇન્ડિયા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.તેમણે રાષ્ટ્રના હિત માટે અપ્રતિમ યોગદાન આપ્યું અને તેમના નોટેબલ કામે આજે પણ દેશની એકતા અને અખંડિતતામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે.
સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે અંગ્રેજો સામેની લડતમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. તેઓ ભારતના સ્વતંત્રતા સંગ્રામના મહાન નેતાઓમાંના એક હતા અને ખાસ કરીને બારડોલી સત્યાગ્રહ માટે પ્રસિદ્ધ છે.
બારડોલી સત્યાગ્રહ (1928) આ લડતમાં સરદાર પટેલે બારડોલી તાલુકાના ખેડૂતોને અંગ્રેજ સરકારના કર વધારાના વિરોધમાં સંગઠિત કર્યા. આ આંદોલન અત્યંત શાંતિપૂર્ણ અને અસહકારની રીતથી ચલાવવામાં આવ્યું હતું, અને પટેલ ના નેતૃત્વને કારણે સફળ રહ્યું. આ વિજય પછી બારડોલી તાલુકાના લોકો તેમને સરદાર ના ઉપનામથી નવાજ્યા.
સરદાર પટેલે મહાત્મા ગાંધીના અસહકાર આંદોલન અને અન્ય ઘણા આંદોલનોમાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભાગ ભજવ્યો. 1930ના દાંડી કૂચમાં પણ તેમનું યોગદાન હતું જ્યાં તેઓએ લોકોમાં બળ આપ્યું હતું કે તેઓ અંગ્રેજ સરકાર સામે અસહકાર દાખવે. સરદાર પટેલ અંગ્રેજોના તાણ અને અસ્તિત્વ સામે શાંતિપૂર્ણ અને કાનૂની રીતે લડ્યા અને તે ભારતના સ્વતંત્રતાના પ્રથમ શ્રેષ્ઠ આયર્ન મેન તરીકે ઓળખાયા.
સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી; ભારતના ગુજરાત રાજ્યમાં નર્મદા જિલ્લાના કેવડિયા ગામમાં સ્થિત છે. આ વિશ્વની સૌથી ઊંચી પ્રતિમા છે. જે ભારતના લોહ પુરુષ તરીકે ઓળખાતા સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની પ્રતિમા છે.
ઊંચાઈ: 182 મીટર (597 ફૂટ)
સ્થાપન: 31 ઓક્ટોબર 2018
સ્થળ: નર્મદા નદી કિનારે સરદાર સરોવર ડેમની નજીક
વિશેષતા
આ પ્રતિમા વિશ્વની સૌથી ઊંચી પ્રતિમા છે.
તેનો નિર્માણ Larsen & Toubro (L&T) દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.
પ્રતિમાને અઢી વર્ષમાં પૂર્ણ કરવામાં આવી અને તેનું ઉદઘાટન 31 ઑક્ટોબર 2018ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કર્યું.
પ્રતિમા અને પ્રવાસન
સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી નજીક જંગલ સફારી, ફુલોનો બગીચો વેલી ઓફ ફલાવર્સ અને મુઝિયમ જેવી અલગ અલગ પર્યટન કેન્દ્રો પણ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે.અહીં પ્રવાસીઓ માટે ખાસ ઓબ્ઝર્વેશન ડેક છે જ્યાંથી ચોમેરના નજારા અને સરદાર સરોવર ડેમ જોવા મળે છે.
ઉદેશ્ય
આ પ્રતિમા સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલના ભારતીય સંઘ અને રાષ્ટ્રની એકતામાં યોગદાનની યાદમાં નિર્માણ કરવામાં આવી છે.