આશાપુરા માતા ના મઢ નો ઈતિહાસ

માતાનો મઢ Mata no Madh ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લામાં; આવેલું એક પ્રખ્યાત ધાર્મિક સ્થળ છે. આ સ્થળ હિન્દુ ધર્મના મંદિરો માટે પ્રખ્યાત છે અને ખાસ કરીને આશ્વાપુરી માતાજી (આશાપુરા માતા) ના મંદિરમાં શ્રદ્ધાળુઓ મોટી સંખ્યામાં દર્શન કરવા માટે આવે છે.

મંદિરની મુખ્ય દેવી આશાપુરા માતા છે. જેમને કચ્છની રાજકુલની કુળદેવી માનવામાં આવે છે. આશાપુરા માતાનું મંદિર લગભગ 1200 વર્ષ જૂનું માનવામાં આવે છે અને તેમાં હંમેશા દીવો પ્રગટ રહે છે. ખાસ કરીને નવરાત્રીના પ્રસંગે આ સ્થાન પર વિશાળ મેળો ભરાય છે.જેમાં ગુજરાત અને આસપાસના પ્રદેશોના હજારો શ્રદ્ધાળુઓ ઉમટી પડે છે.

માતાનો મઢ ગામનો ઇતિહાસ

આશાપુરા માતાનો મંદિર ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લામાં આવેલી એક પ્રસિદ્ધ પવિત્ર યાત્રા સ્થળ છે. આ મંદિરમાં આશાપુરા માતાનું દેવું માનવામાં આવે છે. જે લોકોની આશાઓ પૂરી કરવા માટે જાણીતી છે. મંદિરનું શિલ્પ અને સ્થાપત્ય સુંદર છે. જ્યાં ભક્તો પ્રાર્થના કરવા આવે છે. આ સ્થાન પર વર્ષ દરમિયાન અનેક મેળાઓ અને તહેવારો યોજાય છે. જે અંતર્ગત મોટી સંખ્યામાં લોકો દર્શન કરવા આવવા માટે ભેગા થાય છે.

આશાપુરા માતાને વિશેષ કરીને કચ્છના લોકઘાતો અને ભક્તો દ્વારા શ્રદ્ધા અને ભક્તિ સાથે પૂજવામાં આવે છે. માતા માટેની આસ્થાને લઈને ઘણા લોકપ્રિય કથાઓ અને વિલાસિતાઓ પણ પ્રવર્તમાન છે.

રાજા લાખા ફૂલાણી સાથે જોડાયેલો છે. જેમણે આ મંદિરની સ્થાપના કરી હતી.પ્રવેશ માર્ગ: માતાનો મઢ કચ્છના ભુજ શહેરથી લગભગ 105 કિમી દૂર આવેલું છે.અને ત્યાં રોડ માર્ગ દ્વારા સરળતાથી પહોંચી શકાય છે.

માં આશાપુરા શક્તિપીઠ એ એક પ્રસિદ્ધ હિંદુ મંદિર છે.જે ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લાના માંડવી નજીક માતાનામાં સ્થિત છે. માતા આશાપુરા દેવી ને કચ્છના રાજવી પરિવાર અને સમગ્ર કચ્છ પ્રાંતના મુખ્ય દેવી તરીકે માનવામાં આવે છે. આ મંદિરના દર્શન માટે હજારો શ્રદ્ધાળુઓ દુર-દુરથી આવે છે.

માં આશાપુરા શક્તિપીઠના વિશેષતા

1. આધારણીય પ્રાચીનતા: માં આશાપુરા મંદિરમાં દર્શાવવામાં આવતી દેવી આશાપુરા તેમના નામ મુજબ ભક્તોની ઇચ્છાઓ (આશા) પૂરી કરનારી દેવી તરીકે માનવામાં આવે છે. આશાપુરા દેવીની પૂજા ખાસ કરીને કચ્છના લોકો દ્વારા શ્રદ્ધા સાથે થાય છે.

2. ઈતિહાસ: તે મંદિર 14મી સદીમાં કચ્છના જયરાજજી દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. ત્યાં ભક્તો અને યાત્રાળુઓ એમ માને છે કે માતા આશાપુરા તેમના જીવનમાં દરેક મુશ્કેલીને દૂર કરે છે અને આશીર્વાદ આપે છે.

3. નવરાત્રી ઉત્સવ: નવરાત્રિ દરમિયાન મંદિર વિશેષ રીતે શણગાય છે અને અનેક ધાર્મિક કાર્યક્રમો યોજાય છે. અહીં આ દિવસોમાં હજારો શ્રદ્ધાળુઓ માતા આશાપુરાની પૂજા કરવા માટે આવે છે.

કચ્છના લોકોમાં વિશેષ સ્થાન
આશાપુરા માતાને કચ્છના લોકોને બહુ માન છે અને તેમના સમાજમાં પણ ધાર્મિક રીતે આ શક્તિપીઠનું મહત્વ છે.આ મંદિર માત્ર ધાર્મિક કે આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિએ જ મહત્વપૂર્ણ નથી પણ આ ભવિષ્યમાં પણ કચ્છ અને ગુજરાતના લોકોને સંગઠિત રાખવાનો કેન્દ્રબિંદુ છે.

મા આશાપુરા માતાજી ગુજરાત અને રાજસ્થાનની લોકદેવી છે. અને તેમને નસીબ અને આશિર્વાદની દેવી તરીકે પૂજવામાં આવે છે. નવરાત્રી દરમિયાન મા આશાપુરાની પૂજા ખૂબ જ વિશેષ માને છે. ખાસ કરીને ગુજરાતમાં જ્યાં આ સમયગાળા દરમિયાન માતાજીની ભક્તિનો મહિમા વધે છે.

નવરાત્રી દરમ્યાન મા આશાપુરાની આરાધના:

ઘાટ સ્થાપના: નવરાત્રીના પ્રારંભે ધ્વજ ઉંચો કરીને અને ઘાટ સ્થાપીને મા આશાપુરાની પૂજા શરૂ થાય છે. ઘાટ માં નવા અન્ન રાખવામાં આવે છે. જે સમૃદ્ધિ અને સુખનું પ્રતિક છે.

જાગરણ અને ભક્તિગીતો: નવરાત્રિના રોજ રાત્રે મંદિરોમાં ભક્તો મા આશાપુરાની આરતી અને ભક્તિગીતો ગાય છે. ભક્તો મોટી સંખ્યામાં મેળાવડા કરે છે અને માતાજીનો મહિમા ગાય છે.

ગરબા: માતાજીના મંદિર પાસે અથવા પોતપોતાના ઘરોમાં ભક્તો ગરબા અને ડાંડીયા રમે છે. આ તે સૉંગ સાથે રમાય છે જે મા આશાપુરાની સ્તુતિમાં હોય છે.

વ્રત અને ઉપવાસ: નવરાત્રી દરમિયાન અનેક ભક્તો વ્રત રાખે છે અને માથી માતાજીને પ્રસન્ન કરવાની માન્યતા ધરાવે છે.

પ્રસાદ: રોજ આરતી પછી મા આશાપુરાને પ્રસાદ તરીકે ફળ મીઠાઈ અને અનાજ અર્પણ કરવામાં આવે છે. જે પછી ભક્તોમાં વહેંચવામાં આવે છે.નવરાત્રીના અંતે મા આશાપુરાની વિધાનપૂર્વક વિદાય કરવામાં આવે છે‌. અને લોકો તેમની શુભકામનાઓ અને આશીર્વાદ માટે આર્થિક અને આધ્યાત્મિક રીતે મંગલમય જીવનની પ્રાર્થના કરે છે.

માતાનામઢજે કચ્છ જિલ્લાના મુખ્ય યાત્રાધામોમાંનું એક છે. તેની આસપાસ ઘણી સુંદર ફરવા જેવી જગ્યા છે. માતાનામઢ માં માડશેરની માતાનું મંદિર લોકપ્રિય છે. અને અહીં આસ્થા સાથે જોડાયેલી અનેક આકર્ષક જગ્યાઓ મળી શકે છે. અહીં માતાનામઢ પાસેની કેટલીક મહત્વની અને મુલાકાત લેવા જેવી જગ્યાઓનું વર્ણન છે:

મધ્યસ્થાન:
માતાનામઢનું મુખ્ય આકર્ષણ તો અહીંનું મહાદેવ અને માડશેર માતાનું મંદિર છે. પ્રકૃતિ સાથેનો સંપર્ક: મંદિર આસપાસ ખડકદાર અને ઢૂંગરાળા પહાડીઓ છે જ્યાં ટેરેન માટે શ્રદ્ધાળુઓ અને પ્રવાસીઓ માટે શાંતિનો અનુભવ થઈ શકે છે.

ભુજ
અંતર: માતાનામઢથી લગભગ 65-70 કિ.મી. દૂર છે.ફરવાની જગ્યા: કચ્છના રાજવીઓનો મહેલ આઈના મહેલ અને પ્રાગ મહેલ તેમજ શ્વામીનારાયણ મંદિર જેવા ઐતિહાસિક સ્થળો.
કલા અને સાંસ્કૃતિક વારસો: કચ્છની લોક કલા અને હસ્તકલા માટેનું વૈશ્વિક સ્તરે માન્યતાપામેલું શહેર.

વાઈટ રણ (ધોળો રણ)

અંતર: માતાનામઢથી લગભગ 90-100 કિ.મી.દુર છે.
વિશિષ્ટતા: ધોળા રણની સફેદ ભભુકતી ધરતી અને રણોત્સવ એ વિશ્વભરમાં લોકપ્રિય છે. નયનરમ્ય દ્રશ્યો અને સાંજના સમયે અદભૂત નજારા. આકર્ષણ: લોકો રણમાં કેમેલ સફારી સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો અને લોકગીતોનો આનંદ માણવા આવે છે.

કલો ડુંગર
અંતર: ધોળો રણની નજીક અને માતાનામઢથી 110-115 કિ.મી. દુર છે. વિશિષ્ટતા: કચ્છનો ઉંચો પર્વત જ્યાંથી સમગ્ર રણનું શાનદાર દ્રશ્ય જોવા મળે છે. અહીં ધાનેરા મહાદેવ મંદિર પણ છે. પ્રકૃતિ પ્રેમીઓ માટે: સુંદર કુદરતી દ્રશ્યો અને વિલક્ષણ શાંતિનો અનુભવ કરવા મળે છે.

ઇનડો ટાવર અને મ્યુઝિયમ
અંતર: ભુજ નજીકમહત્વ: આ મ્યુઝિયમમાં કચ્છની ઐતિહાસિક ઘટના અને સાંસ્કૃતિક વારસાનો વિસ્‍તૃત વર્ણન મળે છે.માતાનામઢ અને તેની આસપાસની આ સુંદર અને આધ્યાત્મિક જગ્યાઓ કચ્છના પ્રવાસમાં મનમોહક અનુભવ આપે છે.

કચ્છમાં જેસલ-તોરલની સમાધિ છે.
કચ્છ જિલ્લાના ભુજ તાલુકાના અંજાર ગામમાં આવેલી છે. જેસલ-તોરલની કથા એક પ્રસિદ્ધ લોકકથા છે. જે ગુજરાતમાં ખૂબ લોકપ્રિય છે. તોરલ એક સતી મહિલા અને જેસલ એક લૂંટારૂ હતા. જેસલ તોરલના પવિત્રત્વ અને આદર્શોનો પ્રભાવિત થઈ સંસાર છોડીને ધર્મના માર્ગે ચાલવા લાગ્યા. આ બંનેના પવિત્ર જોડાણને સમ્માન આપતી આ સમાધિ અંજારમાં તેમને સમર્પિત છે. જે આજે પણ લોકોથી પૂજ્ય માનવામાં આવે છે.