નવરાત્રીની ઉજવણી સમગ્ર ગુજરાત અને ભારતમાં; અનેક નાના ગામડાઓમાં પણ ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે કરવામાં આવે છે. ગામડાઓમાં લોકો ગરબા દાંડિયા રાસ અને વિવિધ પુંજા આરાધનાઓ દ્વારા માતા દેવીને માન આપીને તેમના આશિર્વાદ મેળવવાનો પ્રયત્ન કરે છે. આ અવસર પર લોકો તેમના માતા-પિતાની સાથે જ આદર અને ભક્તિપૂર્વક નવરાત્રીની ઉજવણી કરે છે. અને સામાજિક એકતા તથા સ્નેહની ભાવના પણ વધુ મજબૂત થાય છે.સિંહ રાશિ ધરાવતા લોકોને નવરાત્રી દરમિયાન કેટલીક ખાસ ફાયદા થઈ શકે છે:
આત્મવિશ્વાસ: નવરાત્રી દરમિયાન આત્મવિશ્વાસ વધશે જે આપણી સિદ્ધિઓ માટે મદદરૂપ થશે. સામાજિક સંબંધો પરિવારે અને મિત્રો સાથે જોડાણ મજબૂત બનશે. સામાજિક માં ભાગ લેવાથી નવી acquaintances બનવાની શક્યતા છે.
કાર્યમાં સફળતા: કાર્યક્ષેત્રમાં નવા મૌકો અને સફળતાઓ મળી શકે છે. નવા પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવા માટે યોગ્ય સમય છે.ધન અને સંપત્તિ: કેટલાક સિંહ રાશિના લોકો માટે આર્થિક લાભ અથવા નવું રોકાણ કરવાનું યોગ્ય સમય હોઈ શકે છે.
આરોગ્ય: આરોગ્યમાં સુધારો આવી શકે છે.ખાસ કરીને જ્યારે તે માનસિક તણાવ અથવા ચિંતાને ઘટાડવા માટેના પ્રયાસો કરવામાં આવે છે.
નવરાત્રી દરમ્યાન પૂજા-અર્ચના અને દુર્ગા માતાની કૃપા મેળવનાથી આ લાભોને વધુ મજબૂત બનાવી શકાય છે.નવરાત્રી દરમિયાન કઈ રાશિને લાભ થશે તે ઘણા અંશે ગોચર ગ્રહોની સ્થિતિ, અને નક્ષત્રો પર આધાર રાખે છે. આમ છતાં આ વખતેના નવરાત્રિમાં મકર, કર્ક, વૃષભ અને મિથુન રાશિના જાતકોને ખાસ લાભ થવાની સંભાવના છે.
મકર રાશિ: નવરાત્રીમાં મકર રાશિના લોકો માટે કેરિયરમાં નવી તકો મળી શકે છે. સાથે જ આર્થિક ક્ષેત્રમાં પણ સફળતા મળવાની શક્યતા છે. કર્ક રાશિ: કર્ક રાશિના લોકો માટે આ નવરાત્રી સમયે પરિવારમાં ખુશહાલી અને સંબંધોમાં સુધારો આવશે. નવું ઘર અથવા સંપત્તિ મેળવવાની સંભાવના પણ છે.
વૃષભ રાશિ: આ રાશિના લોકોને નોકરી અને વ્યવસાયમાં સફળતા મળવાની સંભાવના છે. આ સમયને રોકાણ માટે શુભ માનવામાં આવે છે. મિથુન રાશિ: આ રાશિના લોકોને નવરાત્રી દરમિયાન સામાજિક જીવનમાં માન-સન્માન અને પ્રતિષ્ઠામાં વધારો થશે. સાથે જ સંબંધોમાં મીઠાશ આવશે.
તમારી રાશિ મુજબ વિશેષ રીતે કોઈ શુકન કે પરામર્શ મેળવવા માટે તમારી કુંડળી અને ગ્રહોની સ્થિતિને આધારે નિષ્ણાત જ્યોતિષથી સલાહ લેવી શ્રેષ્ઠ રહેશે.હા હિંદુ ધર્મમાં નવરાત્રી એક મહત્વપૂર્ણ પર્વ છે.જે દરમિયાન નવ દિવસ સુધી નવ વિવિધ દેવીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ પર્વ દુર્ગા માતાની નવ શક્તિઓને સમર્પિત છે.જેને નવદુર્ગા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. દરરોજ એક અલગ દેવીની પૂજા કરવામાં આવે છે. અને દરેક દેવી એક વિશિષ્ટ શક્તિનો પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
નવદુર્ગાનું ક્રમ આ મુજબ છે:
1. શૈલપુત્રી – પ્રથમ દિવસે મા શૈલપુત્રીની પૂજા થાય છે.
2.બ્રહ્મચારીણી – બીજે દિવસે મા બ્રહ્મચારીણીની પૂજા થાય છે. 3.ચંદ્રઘંટા – ત્રીજા દિવસે મા ચંદ્રઘંટાની પૂજા થાય છે.
4.કૂષ્માંડા – ચોથા દિવસે મા કૂષ્માંડાની પૂજા થાય છે.
5. સ્કંદમાતા – પાંચમ દિવસે મા સ્કંદમાતાની પૂજા થાય છે.
6. કાત્યાયની – છઠ્ઠા દિવસે મા કાત્યાયનીની પૂજા થાય છે.
7. કાલરાત્રિ – સાતમા દિવસે મા કાલરાત્રિની પૂજા થાય છે.
8. મહાગૌરી – આઠમા દિવસે મા મહાગૌરીની પૂજા થાય છે.
9. સિદ્ધિદાત્રી – નવમા દિવસે મા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા થાય છે.
દરેક દેવીની પૂજા સાથે અલગ રંગો અને વિશિષ્ટ વ્રતોનું પણ મહત્વ છે.અને આ નવ દિવસ તપસ્યા ભક્તિ અને ઉજવણીના દિવસો તરીકે ગણાય છે.હા નવ દિવસ માતાજીની ભક્તિ અને સેવા કરવાથી ઘણા લોકો માનીએ છે કે ધર્મિક અને આધ્યાત્મિક લાભ થાય છે. માતાજીની આરાધનાથી ઘરમાં શાંતિ સુખ-સમૃદ્ધિ અને ધનનો આશીર્વાદ મળે છે એમ કહેવાય છે. નવરાત્રિ દરમિયાન માતાજીની આરાધના ઉપવાસ અને પૂજા જીવનમાં સકારાત્મક ઉર્જાનો પ્રવાહ લાવે છે.જેનાથી આત્મીય શાંતિ અને સંતોષની અનુભૂતિ થાય છે.
આધ્યાત્મિક આસ્થા મુજબ માતાજીની પૂજા કરવાથી ખરાબ સમય દૂર થાય છે અને ભગવાનનો આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે.નવ દિવસ માતાજીની પૂજા (નવરાત્રિ) કરતાં અનેક આધ્યાત્મિક, માનસિક અને શારીરિક લાભો થાય છે. આ પૂજાનો મહત્વ દર્શાવતી કેટલીક મુખ્ય બાબતો છે:
આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ: નવરાત્રિ દરમિયાન માતાજીની પૂજા કરવાથી આધ્યાત્મિક વિકાસ થાય છે. અને વ્યક્તિએ ભક્તિ અને શ્રદ્ધા દ્વારા આત્મિક શાંતિ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. સકારાત્મક ઊર્જાનો વિકાસ: માતાજીની આરાધનાથી ગૃહમાં અને મનમાં સકારાત્મક ઊર્જા પ્રવર્તે છે, જેનાથી વ્યક્તિને પ્રેરણા અને ઉત્સાહ મળે છે.
માનસિક શાંતિ: પૂજા અને ધ્યાન દ્વારા માનસિક શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે. વિચારોને શાંત કરવાનો આ એક ઉત્તમ માર્ગ છે. અનેestres ને દૂર કરવામાં મદદ મળે છે.આરોગ્ય લાભ: વ્રત (ઉપવાસ) દરમિયાન તંદુરસ્ત આહાર લેવાથી શરીરને ડિટોક્સ કરવામાં મદદ મળે છે. ઉપવાસ દરમિયાન લઘુતાનું અનુભવ થાય છે .અને પાચન તંત્ર પણ મજબૂત બને છે.
સંસારિક લાભ: માતાજીની કૃપા દ્વારા આર્થિક સમૃદ્ધિ પરિવારની સુખાકારી અને જીવનના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સફળતા પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. વિનમ્રતા અને દાનની ભાવના: નવરાત્રિ પૂજા માનવીને દાન સહનશીલતા અને વિનમ્રતા જેવી ગુણો અપનાવવા પ્રેરે છે. જેનાથી સમાજમાં શાંતિ અને એકતા સર્જાય છે.
આ રીતે નવ દિવસ સુધી માતાજીની ભક્તિ પૂરી શ્રદ્ધા અને નિષ્ઠા સાથે કરવાથી જીવનમાં અનેક રીતે લાભ થાય છે.નવરાત્રી ભારત ઉપરાંત અન્ય ઘણાં દેશોમાં પણ ઉજવવામાં આવે છે, ખાસ કરીને જ્યાં ભારતીય અને હિંદુ સમુદાય વસે છે. અહીં કેટલાક દેશોની યાદી છે જ્યાં નવરાત્રી ઉજવવામાં આવે છે:
ભારત: નવરાત્રી મુખ્યત્વે ભારતમાં મોટી ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. ખાસ કરીને ગુજરાત મહારાષ્ટ્ર પશ્ચિમ બંગાળ કર્ણાટક અને તામિલનાડુમાં. નેપાળ: નેપાળમાં નવરાત્રી દશૈ તરીકે જાણીતું છે.જે હિંદુ સમાજમાં મોટી ઉજવણી હોય છે.
યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ: યુએસમાં ભારતીય વિદેશનાં સમુદાયો દ્વારા નવરાત્રીના ગરબા દાંડિયા અને પૂજાના કાર્યક્રમો યોજાય છે.
કેનાડા: કેનાડામાં પણ ભારતીયો દ્વારા નવરાત્રી ઉજવાય છે. ખાસ કરીને ટેમ્પલ્સ અને ઇન્ડિયન કલ્ચરલ સેન્ટર્સમાં.
યુકે (યુનાઈટેડ કિંગડમ): લંડન અને બ્રિટનનાં અન્ય ભાગોમાં પણ નવરાત્રીની ઉજવણી પ્રખ્યાત છે.ફીજી: અહીંના હિંદુ સમુદાયો પણ નવરાત્રીનો ઉત્સવ ઉજવે છે. મલેશિયા અને સિંગાપોર: અહીં પણ ભારતીય સમુદાય દ્વારા નવરાત્રીનાં ઉત્સવોની ઉજવણી થાય છે. ત્રિનિડાડ અને ટોબેગો: કારિબિયન દેશોમાં પણ હિંદુઓ દ્વારા નવરાત્રી ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક રીતે ઉજવાય છે.
આ ઉપરાંત અનેક અન્ય દેશોમાં પણ જ્યાં હિંદુ સમુદાય રહે છે. ત્યાં નવરાત્રી મનાવવામાં આવે છે.ગુજરાતમાં નવરાત્રી ઉત્સવ ખૂબ જ ધૂમધામ અને ઉત્સાહભર્યા માહોલમાં ઉજવવામાં આવે છે. ખાસ કરીને વડોદરા અમદાવાદ સુરત અને રાજકોટ જેવા મોટા શહેરોમાં નવરાત્રીની વિશેષ ઉજવણી જોવા મળે છે. ગરબા અને ડાંડિયાની રમતો નવરાત્રીના મુખ્ય આકર્ષણો છે જેમાં લોકો તહેવારના આ નવ દિવસ દરમિયાન રંગીન વસ્ત્રો પહેરીને માતાજીની આરાધના કરવા માટે એકત્ર થાય છે.
વડોદરાની યુનાઇટેડ વે અથવા અમદાવાદના જીસીસીઆઈ જેવા જાણીતા ગરબા મેદાનો વિશ્વપ્રસિદ્ધ છે.અને હજારો લોકો અહીં જોડાય છે.સૌથી મોટો નવરાત્રીનો પર્વ ગુજરાત રાજ્યમાં ઉજવવામાં આવે છે. ગુજરાતમાં નવરાત્રી ખુબ જ મોટી તિવ્રતાથી અને ઉત્સાહથી ઉજવવામાં આવે છે.ખાસ કરીને અમદાવાદ વડોદરા અને સુરત જેવા શહેરોમાં. ગરબા અને ડાંડીયા રાસ અહીંના મુખ્ય આકર્ષણો છે.
અને લોકો નવ દિવસ સુધી આ નૃત્ય કરીને માતા દુર્ગાની આરાધના કરે છે.હિન્દુ ધર્મમાં નવરાત્રીનો ખૂબ મહત્ત્વ છે.અને તે ૯ દિવસો સુધી મનાવવામાં આવે છે. નવરાત્રીનો અર્થ નવ રાત્રી છે. અને તે નવ દેવીઓના આરાધનાના દિવસો છે. આ ઉત્સવ માં મુખ્યત્વે મા દુર્ગાની પૂજા થાય છે.જે શક્તિનું પ્રતિક છે.
નવરાત્રીના જુદા જુદા દિવસો માતા દુર્ગાના વિવિધ રૂપોને સમર્પિત હોય છે.જેમ કે મા શૈલપુત્રી બ્રહ્મચારિણી ચંદ્રઘંટા કુષ્માંડા સ્કંદમાતા કાત્યાયની કાલરાત્રી મહાગૌરી અને સિદ્ધિદાત્રી.
નવરાત્રીનું ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક મહત્વ:
1. ધાર્મિક મહત્વ: નવરાત્રીમાં માતા દુર્ગાને ત્રિલોકમાં આશુરો અને દૈતિક શક્તિઓ વિરુદ્ધ જંગ લડવા માટે યાદ કરવામાં આવે છે. માનવામાં આવે છે કે આ દિવસો દરમિયાન માતા દુર્ગા ભૂમિ પર આવે છે અને પોતાના ભક્તો પર આશીર્વાદ વરસાવે છે.
2. આધ્યાત્મિક મહત્વ: નવરાત્રી આધ્યાત્મિક પવિત્રતા અને માનસિક શુદ્ધિકરણ માટે મહત્વપૂર્ણ સમય છે. આ દિવસો દરમિયાન લોકો ઉપવાસ પ્રાર્થના અને ધ્યાનમાં લાગી શકે છે. જે આત્માની શાંતિ અને આત્મનિર્ભરતા માટે મદદરૂપ છે.
3. કૃષિ સાથેનો સંબંધ: આ ઉત્સવ રિતુ પરિવર્તનના સમયે આવે છે. જ્યારે ખેડુતો પોતાની ફસલ કાપીને અને નવું વાવેતર શરૂ કરે છે. તે માટે માતા અન્નપૂર્ણાની પૂજા કરી તેમનો આભાર માનવામાં આવે છે. નૃત્ય અને સંગીત: નવરાત્રીમાં ગરબા અને ડાંડિયાની રમતો થતી હોય છે. જે ભક્તિ સાથે આનંદ અને ઉત્સાહનો ઉપહાર છે.
આ રીતે નવરાત્રી હિન્દુ ધર્મમાં શુદ્ધિકરણ શક્તિ અને પરમાત્મા પ્રત્યે સમર્પણનો પર્વ છે.હા નવરાત્રી ભારતમાં એક ખૂબ જ મહત્વનો તહેવાર છે. જે મુખ્યત્વે દેવી દુર્ગાની પૂજા માટે મનાવવામાં આવે છે. આ તહેવારનું નામ નવરાત્રી એટલે નવ રાત્રિઓમાંથી આવ્યું છે.કારણ કે તે નવ દિવસ અને રાત્રિઓ સુધી ચાલે છે. આ સમય દરમિયાન દેવીઓના નવ વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા થાય છે.
વિશેષ કરીને ગુજરાત અને પશ્ચિમ બંગાળમાં આ તહેવાર વિશાળ ધૂમધામથી ઉજવવામાં આવે છે. ગુજરાતમાંGarba (ગરબા) અને Dandiya (ડાંડિયા) નૃત્યનું વિશેષ મહત્વ છે, જ્યારે પશ્ચિમ બંગાળમાં દુર્ગા પૂજા યોજવામાં આવે છે.