ભગવાન વિષ્ણુએ તુલસી સાથે ભાવાત્મક વિવાહ કર્યા હતા:
દેવપોઢી અગિયારસથી ભગવાન સૂતેલા હોવાથી તેમને દેવ ઉઠી અગિયારસ ના રોજ જગાડવામાં આવે છે. તેથી આ દિવસને પ્રબોધિની એકાદશી. માં આવે છે આ દિવસે તુલસી વિવાહ રચવામાં આવે છે. પુરાણો મુજબ ભગવાન વિષ્ણુએ તુલસી સાથે ભાવાત્મક વિવાહ કર્યા હતા. તેથી ગોપીઓ તુલસીને પોતાની સૌતન માને છે.
આ દિવસે તુલસીને શ્રૃંગારિત કરવામાં આવે છે અને શેરડી વડે મંડપ બાંધવામાં આવે છે. તુલસીજીને લાલ કે લીલા રંગની ચૂંદડી ઉઠાવવામાં આવે છે. તુલસી વિવાહ મોટેભાગે. કાર્તિક સુદ એકાદશીને તુલસી પૂજનનો ઉત્સવ મનાવવામાં આવે છે, પરંતુ ઉત્તર ભારત માં આનું વિશેષ મહત્વ છે. તુલસીને વિષ્ણુ પ્રિયા પણ કહેવામાં આવે છે. આમ તો તુલસી વિવાહ માટે કાર્તિક શુક્લ નવમીની તિથિ યોગ્ય છે પરંતુ કેટલાક લોકો અગિયારસથી પૂનમ સુધી તુલસી પૂજન તુલસીનું લગ્ન કરેં છે.
તુલસી વિવાહ કેવી રીતે કરવામાં આવે છે;
તુલસી વિવાહની આ પધ્ધતિ સૌથી વધુ પ્રખ્યાત છે તો ચાલો મિત્રો હવે આપણે જાણીએ તુલસી વિવાહ કેવી રીતે કરવામાં આવે છે? નથી તુલસીના છોડને નિયમિત પાણી જોવામાં આવે છે. તેનું પૂજન કરવામાં આવે છે.માં પણ ચકાસવા જ્યોતિ સાસ વિવાહ મુહૂર્તમાં મંગળગીતો અને મંત્રોચ્ચાર દ્વારા તોરણ મંડપ વગેરેનું નિર્માણ કરવામાં આવે છે. બ્રાહ્મણો દ્વારા ગણપતિ માતૃકા પૂજન અને પુરાવા ચન કરવામાં આવે છે.
ત્યાર બાદ લક્ષ્મી નારાયણ તુલસીના છોડ સાથે અથવા સોના ચાંદીની તુલસીને શુભ આસન પર પૂર્વ તરફ મોઢુ રાખીને બેસાડવાંમાં આવે છે. સાંજના સમયમાં વર એટલે ભગવાનનું પૂજન કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ મંત્રોચ્ચાર સાથે કન્યા તુલસી નું દાન કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ હવન અને અગ્નિ પરિક્રમા કરવામાં આવે છે. પછી વસ્ત્ર, ઘરેણાં વગેરે તુલસીભાઈ ને અર્પણ કરવામાં આવે છે.
તુલસીનું મહત્વ શું છે;
ત્યારપછી શક્તિ મુજબ બ્રાહ્મણ ભોજ કરી અને બધા સાથે મળીને ભોજન કરેં છે. સાથે વિવાહ કાર્યક્રમ સંપન્ન થાય છે. ભારત માં હિંદુ સમાજમાં તુલસી વિવાહ બાદ લગ્નની મોસમ શરૂ થાય છે. ત્યાર બાદ બધાં લોકો પોતાના લગ્નના મુહૂર્ત કરાવે છે. હવે આપણે જાણીએ કે શાસ્ત્રો મુજબ તુલસીનું મહત્વ શું છે તો એક સાધારણ છોડ જરૂર છે,
પરંતુ ભારતના લોકો માટે તે ગંગા જમના જેવી પવિત્ર છે. પૂજા સામગ્રીમાં તુલસીપત્રને જરૂરી માનવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે આના સિવાય ભગવાન સંતુષ્ટ થઈને પ્રસાદ ગ્રહણ નથી કરતા.અને પૂજન કરી બીજા દિવસે તુલસીના છોડને કોઈ બ્રાહ્મણને આપવો ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. તુલસીના છોડને પાણી આપવું સ્વાસ્થ્ય માટે અતિ ઉત્તમ છે.માતા તુલસીનીકતા.જેની સાંભળવાથી ભગવાન નારાયણની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે.આ તુલસી માતાની જે કથા છે. પાપોન સન્માન કરનારી છે.મનોવાંછિત ફળ આપનારી છે.
ખાસ કરીને એકાદશી દ્વાદશી પૂર્ણિમા, અમાવસ્યા. દરમિયાન જો આ નીતિ તુલસી માતાજીની કથા સાંભળવામાં આવે.અથવા તો વાંચવામાં આવે. તો પુણ્યની પ્રાપ્તિ અવશ્ય થાય છે. ભગવાન નારાયણને પ્રિય તુલસી માતાની આ કથા આપણે આ મિત્રો તુલસી છે તે આ કથાથી આપના કરેં છે તેથી મારી આપને વિનંતી છે કે.સાંભરજો જેથી આપની મનોકામના પણ પૂરી કરેં. તુલસીજી કે જેને આપણે માતા કહ્યે આપને માતાનો દરજ્જો આપેલો છે.
ભગવાન શ્રીનારાયણ તુલસી માતાજી સાથે વિવાહ કર્યા હતા. એટલા માટેજ તુલસીદેવી. પ્રણામ કરવા યોગ્ય તથા જી ને આપણે શ્રીહરિના ચરણોમાં સમર્પિત કરી ત્યારે આપની સેવાનો સ્વીકાર કરેં છે અને ઔષધિના રૂપમાં પણ રોગોના નિવારણ માટે ઉપયોગમાં લેવા.આમ તુલસીજી ને ઘરના આંગણે વાવવાથી ઘરમાંથી નકારાત્મક પ્રભાવ નેગેટિવ શક્તિ નાશ થાય છે. નજર દોષ મંત્ર બાધા આદિનો નાશ થાય છે.
હિંદુ ધર્મમાં તુલસીને અતિપવિત અને માતાનો દરજ્જો આપ્યો;
કહેવાય છે કે ઘરમાં તુલસી. ઘરમાં કોઈ બોરી દ્રષ્ટિ પડતી હોય અથવા તો ઘરમાં કોઈ તંત્ર મંત્ર બધા આવે તો તુલસી પોતાના મસ્તક ઉપર.બાધાઓ લે છે અને પોતે સુકાઈ જાય છે, પરંતુ રક્ષા કરેં છે માટે આપણે હિંદુ ધર્મમાં તુલસીને અતિપવિત્ર.અને માતાનો દરજ્જો આપ્યો છે. તુલસીજીને આપણે માતા કહીએ છીએ ત્યાં સુધી કે તુલસીની સૂકાયેલી લાકડી છે તેનો પણ ઉપયોગ થાય છે.
ગળામાં કંઠી પહેરીએ તો કહેવાય છે કે મૃત્યુ સમયે યમદૂતોનું દર્શન કરવું પડતું નથી. તુલસીજીને જો અંતિમ સંસ્કાર દરમિયાન તેજી ઉપર રાખવામાં આવે.તુલસીનું એક પત્ર તેજીના મુખમાં રાખવામાં આવે તો પણ નારાયણની કૃપાથી મુક્તિનો અધિકારી તે જીવ બને છે. જેમ ગંગાજી પવિત્ર છે. એવી જ રીતે તુલસી માતા પણ કરેં ભસીને આપને સૌને પવિત્ર કરતા રહે. જેનું બીજું નામ વૃંદા છે.
પવિત્રતા પોતાના પતિની સેવા કરતાપતિવ્રતા ધર્મનું પાલન કરતા;
પણ એક કથા જે શાસ્ત્રોમાં કહેવાયેલી કથા અનુસાર. રાક્ષસ કુળમાં થયો હતો.નાનપણથીજ ઋણડા દેવી ભગવાન શ્રીનારાયણની ભક્તિ કરતા હતા અને તેમનો વિવાહ એક રાક્ષસ કુળમાં થયો હતો. તેમનું નામ. સમુદ્રમાંથી ઉત્પન્ન થયાં હતાં એટલે તે શિવના અંશ કેવાય.પવિત્રતા પોતાના પતિની સેવા કરતા પતિવ્રતા ધર્મનું પાલન કરતા એકવાર દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે યુદ્ધ થયું ત્યારે જલંધર પણ આ યુદ્ધમાં જોડાયા અને રાક્ષસના પક્ષમાં યુદ્ધ કરવા તૈયાર થયા.ત્યારે વૃદ્ધાએ કહ્યું, સ્વામી આપ યુદ્ધ પર જાઓ છો. જ્યાં સુધી યુદ્ધ માં રહો છો ત્યાં સુધી હું અહીં બેસીને પૂજાપાઠ કરી ને.
જેથી આપના પ્રાણની રક્ષા થાય. જ્યાં સુધી તમે પાછા નહીં આવો ત્યાં સુધી આ સંકલ્પ નહીં પણ યુદ્ધ માટે ચાલ્યા જાય છે. અંકલ પર લઈને પૂજા કરવા બેસે છે. દેવતા જલંધરને હરાવી શકતાં નથી. દેવતાઓ જ્યારે હારવા લાગ્યા ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુની પાસે પહોંચી ગયા અને પ્રભુને પ્રાર્થના કરવા લાગ્યા કે હે પ્રભુ રક્ષા કરો. રક્ષા કરો.
જલંધર અમારી ઉપર જીત પ્રાપ્ત કરશે:
ના સાંભળીને ભગવાન નારાયણે કહ્યું, હે દેવો.ભકતા જે તેની સાથે ઉચ્છલ ના કરી શકું ત્યારે દેવતાઓ બોલ્યા, પ્રભુ બીજો કોઈ ઉપાય નથી. સંકલ્પ જાળવી રાખશે તો જલંધર અમારી ઉપર જીત પ્રાપ્ત કરશે અને આખી સૂચિમાં હાહાકાર મચી જશે ત્યારે ભગવાન નારાયણ જેસૃષ્ટિના રક્ષક છે તેમના ઉપર આ કાર્યવાહી.કાર્ય તો કરવું જ રહ્યું, કારણ કે શાસન દેવતાઓના હાથમાં હોય તો….